Jeen van den Berg eerste marathonkampioen van Nederland

Wie wordt de opvolgers van Jorrit Bergsma en Irene Schouten? Op 1 januari zullen we het weten. Dan strijdt het peloton op de Jaap Eden IJsbaan in Amsterdam om de nationale titels op de Mobiel.nl NK Marathon. Op 3 maart `1973 werd op de toen nog open Thialf in Heerenveen het eerste kampioenschap verreden.

Marathonschaatser.nl gaat terug in de tijd:

Het was een koude zaterdagavond begin maart 1973. Thialf liep langzaam leeg. Jeen schaatste tegen de rijrichting in naar de startlijn, daar hing zijn trainingsjas nog. Het begon steeds mistiger te worden op de baan. Door de avondnevel reed Jeen richting de kleedkamers. ‘Schitterend, schitterend,’ zei hij half mompelend. Sommige schaatsers gingen nog een biertje drinken boven in het restaurant. Jeen stapte, na zich gedoucht en omgekleed te hebben, meteen op de fiets. Het was bijna nacht. Door de verlaten straten van Heerenveen reed hij naar huis. Een heerlijk moment. ‘Wij hadden geen schijn van kans,’ zei Bennie van der Weide in de catacomben van Thialf tegen de Friese pers. ‘Als wij even op kop kwamen, kregen we gelijk de hele meute op onze nek. De een wilde voor de ander niet het vuile werk opknappen en dat heeft Jeen van den Berg voortreffelijk uitgespeeld.’

Bijna honderdvijftig ronden hadden ze erop zitten. Met zijn korte prikslagje kon Jeen goed omgaan met ijs dat door de damp helemaal wit was uitgeslagen. Jeen zag dat in het kopgroepje bij Jan Roos het beste eraf was. Jeen zette even aan, het was een van zijn stokpaardjes dat iemand die stuk zat, alleen maar in de weg reed. Niet veel later moest Roos lossen. ‘Kom op, Jeen,’ hoorde hij het publiek roepen. De bel luidde bij het ingaan van de laatste ronde. Nu nog een bocht. Hij zette aan en hoorde aan de slagen van Jan van Eik dat hij moeite had met het tempo. Speaker Sjaak Meijer kwam een paar tellen later superlatieven tekort in zijn commentaar op de overwinning van Jeen. De lach op het gezicht van Jeen zei alles.

Geoff Sandys zag hoe slim Jeen het aanpakte. ‘Hij bespeelde Van Eik gewoon.’ ‘Het is een schandaal dat een man van vijfenveertig jaar gewonnen heeft!’ zei vader Gerrit Portengen woedend in de auto tegen zijn zoon Henk op de terugrit naar Diemen. Henk Portengen was de coming man in het marathonschaatsen. ‘Ik had superbenen in die wedstrijd,’ weet hij nog, ‘maar toen Jeen wegreed, moest ik als ploegmaat wel mijn benen stil houden.’

Op nieuwjaarsdag had Portengen meegedaan bij een wedstrijd in Wergea. Na afloop had Jeen tegen hem gezegd: ‘Jij komt bij ons rijden.’ ‘Ik had nog geen sponsor,’ vertelt Henk. ‘Ik was er blij mee en antwoordde: “Dat is goed, maar wel op de voorwaarde dat ik hetzelfde krijg als jullie”.’ Dat was geen probleem, vond Jeen. De volgende dag was alles geregeld. Jeen vroeg gelijk aan Henk of hij al lid was 141 142 van de Elfstedenvereniging. Toen dat niet het geval bleek te zijn, hing hij ’s avonds nog aan de telefoon bij de secretaris van de Elfstedenvereniging om ook dat te regelen.